Καλησπέρα φίλοι μου!! Εύχομαι να στε όλοι  καλά και να απολαμβάνετε αυτές τις μέρες τον γλυκό, σχεδόν ανοιξιάτικο ήλιο που μας κάνει για Γενάρη!!

Το μεγαλύτερο μέρος της σημερινής μου ανάρτησης είναι αντιγραφή, με τις απαιτούμενες παραπομπές φυσικά, από άρθρα που ξεψάχνισα στο διαδίκτυο κι αφορούν ένα ανυπέρβλητο (για μένα) θεατρικό έργο του Σάμιουελ Μπέκετ που θα θελα πολύ να παιχτεί για να το θαυμάσω κι από κοντά. Και το λέω αυτό γιατί το πέτυχα στο youtube και φυσικά εκστασιάστηκα οπότε έκανα και την απαιτούμενη έρευνα!!

Το έργο ονομάζεται Όχι εγώ ( Not I), κι η ιδιαιτερότητά του είναι ότι δεν εμφανίζεται κάποιος ηθοποιός στην σκηνή, αλλά πρωταγωνιστής είναι ένα στόμα γυναικείο σε μαύρο φόντο!!

Η Ελένη Γεωργίου έχει γράψει ένα εξαιρετικό άρθρο στο site http://koyinta.gr/index.php?option=com_content&task=view&id=2155&Itemid=189, σχετικά με το ύφος του Μπέκετ και το θεατρικό Όχι εγώ.  Η ίδια γράφει σε αποσπάσματα του άρθρου:

Χιλιάδες δοκίμια, σκέψεις, συζητήσεις, έχουν γίνει μέχρι σήμερα για τον Ιρλανδό απόφοιτο του Trinity College, S. Beckett.  Ο ίδιος ο Μπέκετ ποτέ δεν έπαψε να υπενθυμίζει ότι δεν έκρυβε τίποτα κάτω απ’ τα κείμενά του και δεν εννοούσε τίποτα περισσότερο από αυτό που έγραφε. Ο Βιττγκενστάιν είχε πει «τα πράγματα είναι αυτό που λέμε πως είναι». Το να πιστεύουμε πως είναι κάτι άλλο από αυτό που λέμε συνιστά ανοησία.

Ο Μπέκετ έχει συχνά θεωρηθεί ψυχρός φορμαλιστής που εκφράζεται με αφαιρετικά σχήματα. Ένας φίλος του συγγραφέα, ο ζωγράφος van Velde είχε πει: «Ο Μπέκετ δεν έγραφε ποτέ κάτι το οποίο δεν είχε ζήσει», εννοώντας φυσικά την εμπειρία σε πολύ βαθύ επίπεδο.
Όλο το συγγραφικό έργο του Μπέκετ έχει μια ροπή προς την ακινησία, τη σιωπή, την ανυπαρξία. Ο άνθρωπος παύει να λειτουργεί ως ύλη αλλά υπάρχει ως συνείδηση που μιλά εως ότου βουλιάξει στη σιωπή. Στον Μπέκετ η φθορά ξεκινά από το σώμα, ώστε το ον ως μη ύλη να είναι ελεύθερο πια να εκφραστεί, αλλά να εκφραστεί με ποιόν τρόπο; Με λέξεις;

Ο σύγχρονος άνθρωπος έχει αντιληφθεί πλέον πόσο η σκέψη είναι δύσκολη και η γλώσσα εύκολη. Έχει εξοικειωθεί με την αδυναμία του να εκφραστεί. Η γλώσσα για τον άνθρωπο είναι η τελευταία στιγμή. Ονοματίζοντας τα πράγματα τα θανατώνει.
Την πορεία των ηρώων των αφηγηματικών έργων του Μπέκετ, που φθείρονται από βιβλίο σε βιβλίο (κυρίως της τριλογίας Μolloy, Malone meurt & L’innomable), ακολουθούν και θεατρικοί του ήρωες. Στη σιωπή οδηγείται ο συγγραφέας από την αντίληψή του ότι η τέχνη είναι η αποθέωση της μοναξιάς και της έλλειψης επικοινωνίας. Ο ίδιος ταλαντεύτηκε πολλές φορές ανάμεσα στην επιθυμία για σιωπή και στην ανάγκη της έκφρασης. Έτσι ο λόγος γι αυτόν είναι καθοριστικός.

Ο λόγος στον Μπέκετ χρησιμοποιείται σαν μια εσωτερική μουσική έξω από το χωροχρόνο αλλά πηγάζουσα από τη συνείδηση, απ΄ το βαθύτερο εγώ του ανθρώπου που δεν χρειάζεται κανένα τόπο, κανένα χώρο, καμιά κίνηση για να ειπωθεί και να υπάρξει. Η γλώσσα του είναι ελλειπτική όπως η σκέψη, με ένα ρυθμό και μια μουσικότητα που από μόνη της αποτελεί “κίνηση” .
Οι ήρωες του Μπέκετ φθείρονται από έργο σε έργο, χάνουν την ύλη τους και απομένουν μοναχικές συνειδήσεις που στροβιλίζονται στον άνεμο της αγωνίας και της ανυπαρξίας ώσπου και αυτές να φτάσουν στην ηρεμία της ακινησίας και της σιωπής. Στο έργο του παρουσιάζει μια αντιπαλότητα μεταξύ λόγου και κίνησης, αφού η επικέντρωση στη ροή της σκέψης περιορίζει το σώμα και την κίνηση επί σκηνής.

Ενώ στα πρώτα του έργα οι κινήσεις θυμίζουν τσίρκο, μιούζικ-χώλ, λάτσι και commedia dell’arte, σιγά-σιγά αδρανοποιούνται και περιορίζονται σε μικρές χειρονομίες, εκφράσεις και αντιδράσεις ώσπου να καταλήξουν στην πλήρη ακινησία. Αυτή η τάση για ακινησία και οι μονόλογοι του δημιουργούν ένα δεύτερο σκηνικό χώρο επί σκηνής, αυτόν του νοητικού χώρου του εγκεφάλου.
Η γλώσσα του εκφράζει τη μοναξιά, την εγκατάλειψη, την αποτυχία της επικοινωνίας, την αδυναμία, την ασημαντότητα. Οι λέξεις δεν ονομάζουν, δεν εννοούν, δεν εκφράζουν, απλώς ηχούν ως ένα παιχνίδι, ως ένας τρόπος διασκέδασης, ως μοναδικός τρόπος διεξόδου και αυτές οι ίδιες οι λέξεις που δεν έχουν αντίκρισμα καταφέρνουν να γίνουν ποιητικές μέσα από αμφισημίες και έννοιες βαθιές.

Οι ήρωες του Μπέκετ μιλούν με ένα μοναδικό τρόπο. Με την ίδια ευκολία που χρησιμοποιούν την argo και χυδαίες εκφράσεις χρησιμοποιούν και ποιητικές και λυρικές εκφράσεις. Διαθέτουν γνώσεις λογοτεχνίας, μυθολογίας, θρησκείας, μιλούν με ύφος ρητορικό, με αντιθέσεις, παρηχήσεις, συνηχήσεις που κάνουν το λόγο “αντιστικτικό”.
Η γλώσσα, απελευθερωμένη από οποιουσδήποτε κανόνες γραφής, σύνταξης και ενοτήτων, αγγίζει τη λογική του ονείρου. Μοναδική κατορθωτή γραφή στα έργα του Μπέκετ είναι αυτή του σώματος, όπου και αυτό με τη σειρά του παραχωρεί τη θέση του στον ελλειπτικό λόγο που αναζητά την αρχέγονη έκφραση. Έτσι, οι λέξεις θρυμματίζονται, το σώμα διαβρώνεται και οι παύσεις βοούν και επαναλαμβάνονται.

Στο «ΟΧΙ ΕΓΩ» (1973) ο Μπέκετ αναιρεί το σώμα, το σκηνικό χώρο και το θεατρικό λόγο. Όταν ρωτήθηκε για τις πηγές του, παρέπεμψε τους ερευνητές στο μυθιστόρημά του «Ο ακατονόμαστος».
Το έργο εκτυλίσσεται σ’ ένα απόλυτο σκοτεινό χώρο. Ένα γυναικείο στόμα ξεπροβάλλει απ’ το μαύρο κενό και η δυσδιάκριτη φιγούρα του ακροατή στέκει στο πλάι. Το κείμενο που αρθρώνει το στόμα μιλά για μια γυναίκα Ιρλανδή, απομονωμένη, απελπισμένη που έχασε τις αισθήσεις της. Μόλις τις ανακτά αισθάνεται ότι ακούει ένα βόμβο που δεν είναι παρά οι λέξεις που βγαίνουν απ’ το στόμα της.
Μέσα από θραύσματα λέξεων επαναλαμβάνει το τραυματικό γεγονός που φορτίζει συγκινησιακά τη φωνή. Πράγμα που αποδεικνύεται από τις χειρονομίες συμπαράστασης του σιωπηλού ακροατή που είναι και οι μόνες που διακόπτουν την ακατάπαυτη ροή του λόγου. Η διήγηση γίνεται στο τρίτο πρόσωπο. Δεν είναι ξεκάθαρο αν το “αυτή” αναφέρεται σε κάποια τρίτη γυναίκα ή στο ίδιο το στόμα.

Στο «Όχι εγώ» έχουμε την απελευθέρωση του λόγου απ’ το υποκείμενο της εκφοράς του και τη συνολική ανατροπή του θεατρικού κώδικα. Η παρουσία του ακροατή είναι μόνο συμβολική και είναι η κλωστή η οποία μετά βίας κρατά το «Όχι εγώ», και μόνο με το σχήμα της λεκτικής ανταλλαγής, σ’ αυτό που λέμε θέατρο. Στην ανυπαρξία του δομημένου θεατρικού λόγου, της δράσης και του “εδώ και τώρα” του θεάτρου προστίθεται και η ανυπαρξία της κίνησης, ακόμα και της γκριμάτσας, και καταργείται η συνθήκη του θεάτρου, που είναι η παρουσία του ανθρώπινου σώματος.

Το ακίνητο, ανελεύθερο σώμα είναι δεμένο με τα δεσμά της αγάπης, της ανάγκης, της αγωνίας, της αμφισβήτησης, της άγνοιας. Η εγκατάλειψη του σώματος είναι πορεία προς τον βαθύτερο εαυτό. Μέσα στην ακινησία ξυπνά το όνειρο. Ο μπεκετικός λόγος, αδύναμος να συστήσει, να εννοήσει, να ονομάσει οτιδήποτε, μέσα απ’ αυτή την έκφραση ανημπόριας, η άρθρωση της μη σύστασης γίνεται σύσταση. Η ομιλία είναι αναπόφευκτη έστω και σαν ελευθερία αποδομημένου λόγου, κραυγής, επανάληψης, παιχνιδιού, έστω και σαν έκφραση πόνου. Οι ρυθμικές σιωπές είναι αυτές που ξαναδίνουν το λόγο και οι παύσεις αυτές που ξαναδίνουν την κίνηση.

Για τους φίλους που ενδιαφέρονται, το πρωτότυπο θεατρικό κείμενο βρίσκεται εδώ , στα αγγλικά, και εδώ σε μετάφραση ελληνική!! Ακολουθεί ένα βιντεάκι 15 λεπτών για όποιον θα ήθελε να παρακολουθήσει τον μίνι μονόλογο, στα αγγλικά, από την μούσα του Μπέκετ, την ηθοποιό Μπίλι Γουάιτλο (Billie Whitelaw), την οποία επέλεξε ο ίδιος για το θεατρικό του!! Εύχομαι να το απολαύσετε ή τουλάχιστον να σας φανεί ενδιαφέρον!! Σας φιλώ γλυκά!! 🙂

Χρόνια σας πολλά φίλοι μου;; Τι κάνετε;; 🙂 Εύχομαι να περάσατε πολύ πολύ όμορφα τα Χριστούγεννα, να ξεκουραστήκατε και γενικά να είχατε ωραίες στιγμές με τους αγαπημένους σας!!

Λίγο πριν τελειώσει αυτή η χρονιά δεν μπορώ να παραλείψω να μην σας αναφέρω  τις θεατρότσαρκές μου στην πόλη!! Αν μπορούσα κάθε βδομάδα θα πήγαινα!!

Ξεκινώ από το θέατρο Ιλίσια Βολανάκης, με έναν μονόλογο του Πάτρικ Ζίσκιντ, Το κοντραμπάσο! Η μοναξιά, ο έρωτας, η τέχνη , η μουσική, τα όνειρα, η ματαίωση όλα συνυπάρχουν σε αυτόν τον εκπληκτικό θεατρικό μονόλογο όπου ο πρωταγωνιστής, Βασίλης Ευταξόπουλος, υπηρετεί αξιοζήλευτα τον ρόλο του ερωτευμένου και μοναχικού κοντραμπασίστα!! Περισσότερες πληροφορίες για την παράσταση μπορείτε να δείτε εδώ!! 

Επόμενη παράσταση που σας προτείνω, παίζεται στο θέατρο Αγγέλων Βήμα κι είναι Ο μικρός Έγιολφ του Ερρίκου Ίψεν!! Αν σας αρέσει ο συγγραφέας και τα ιψενικά μοτίβα που χρησιμοποιεί πάντα στα έργα του, θα σας αποζημιώσει η συγκεκριμένη παράσταση από την ομάδα Γέφυρα!! Μια πολύ έξυπνη κι ευρηματική σκηνοθεσία, με ενδιαφέρουσες και συγκινητικές ερμηνείες από τους ηθοποιούς!! Πρέπει οπωσδήποτε να αναφέρω πως ανάμεσά τους είναι και μια ταλαντούχα φίλη blogger που γνώρισα πολύ πρόσφατα μέσω της κουκλοσυμπεθέρας μου, η ταλαντούχα Ειρήνη ή αλλιώς Η κουκουβάγια και το σόι της!! Το βλέμμα αυτής της κοπέλας παραστατικότατο κι άκρως διαπεραστικό!!

Η μόνη παρατήρηση που θα μπορούσα να κάνω για την παράσταση είναι η επιλογή της μουσικής η οποία μου φάνηκε αρκετές φορές ανεπίκαιρη αλλά και πάλι όλα είναι θέμα γούστου!!   Περισσότερες πληροφορίες για το έργο μπορείτε να δείτε εδώ!!   

Τέλος, κλείνω με μια παράσταση που είδα στην παιδική σκηνή του θεάτρου Κάππα, το διασκευασμένο διήγημα του Γεωργίου Βιζυηνού, Το μόνο ταξίδι της ζωής του!! Μια άμεση και απόλυτα κατανοητή παράσταση πολυθέαμα για τους μικρούς φίλους κι όχι μόνο!!  Στην σκηνή συνυπάρχουν μαζί με τους ηθοποιούς, η Αρετή Κετιμέ και μουσικοί με ζωντανά τραγούδια και παραδοσιακά όργανα όπως σαντούρι, ούτι, νέι, λαούτο, γκάιντα και άλλα, θέατρο σκιών με κούκλες, μάσκες από τον σκηνοθέτη και σκιοπαίχτη Ηλία Καρελλά!! Μια παράσταση που μαγεύει μικρούς και μεγάλους, σκορπίζει χαμόγελα και εν τέλει συγκινεί!! Για περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να δείτε εδώ!!

Σας φιλώ όλους και σε λίγες μέρες θα χουμε και τα γιορτινά ματς μουτς για την νέα χρονιά!! Να περνάτε όμορφα!!

Καλημέρα φίλοι μου!! 🙂 Καλό μήνα να χουμε!! Γιορτινός μήνας ο Δεκέμβρης κι ήδη στολίδια, πλουμίδια παντού. Όχι τίποτα υπερπαραγωγές αλλά έστω κι αυτό το λίγο, τα λαμπάκια, τα στολίδια σε πλατείες και πάρκα, έτσι, να μας ανεβάσουν λίγο την διάθεση!! Θα μου πεις τα λύσαμε τα προβλήματά μας;; Όχι αλλά χαμογέλα και λίγο!! Καλό κάνει!!

Θεατροπρόταση σας έχω για να ξεκινήσει καλά ο μήνας και μάλιστα φρέσκια φρέσκια. Αξιώθηκα να πάω επιτέλους θεατράκι για φέτος, το πρώτο, κι ας ελπίσω ότι θα ακολουθήσουν κι άλλα.

Η παράσταση μου άρεσε πολύ καθώς κι οι ηθοποιοί, που πραγματικά αλωνίζουν την μικρή σκηνή του θεάτρου Ιλίσια Βολανάκης, αλλάζοντας μέρη από το σκηνικό μπροστά στους θεατές καθώς υποδύονται τους ήρωες σε διαφορετικές ηλικίες. Ένα θερμό χειροκρότημα για το τέλος και μια ζεστή υπόκλιση η πνευματική γειτνίαση μας με τους ηθοποιούς!!

Σας φιλώ, πολύ, να έχουμε έναν ωραίο και γιορτινό Δεκέμβρη!! Να μαστε καλά κι όσο μπορείτε να βάλετε το θέατρο στην ζωή σας !! ❤

Αχ στην wordpress χιονίζει!!

Μια λοξή και μαζί ολόισια ματιά πάνω στην «Κερένια κούκλα»,το αθηναϊκό μυθιστόρημα που έγραψε στα 1911 ο Κωνσταντίνος Χρηστομάνος. Η ανήμπορη Βεργινία, η αθώα Λιόλια κι ο άντρας τους ο Νίκος έρχονται στην Αθήνα του σήμερα να (ξανα)παίξουν την μικρή και θλιβερή ερωτική τους ιστορία.

Το βιβλίο δεν το είχα διαβάσει. Η ιστορία, όταν ξεφύλλισα και διάβασα την υπόθεση, μου θύμισε έντονα δυο διηγήματα του Πόε. Την Λιγεία και την Μορέλα.  Ο κοινός παρανομαστής είναι στο γεγονός ότι, κάποιο πρόσωπο σε αυτές τις ιστορίες πεθαίνει, συνήθως μια αγαπημένη, κι ένα παιδί γεννιέται που της μοιάζει αλλόκοτα… Κι ας μην ήταν εκείνη η μάνα.

Όταν κάτι εκκρεμεί πρέπει να πάρει σάρκα κι οστά πάλι από την αρχή. Ειδικά αν πρόκειται για πρόωρο έρωτα ή πρόωρους θανάτους. Ανελέητη πάλη ανάμεσα σε  αυτούς τους δυο τρωτούς και ταυτόχρονα άτρωτους αντιπάλους..

Τα πρόσωπα της ιστορίας της Κερένιας κούκλας του Χρηστομάνου, η Βεργινία, η Λιόλια, ο Νίκος, το μωρό (η Κερένια) ,ξαναπαίρνουν πνοή στο θεατρικό σανίδι, από την μεταγραφή της ποιήτριας Γλυκερίας Μπασδέκη. Η Γλυκερία (με το ρ του έρωτα να την καθορίζει ως ύπαρξη) είναι η πλέον ικανή να δώσει αυτήν την πνοή που λαχταρούν οι ήρωες.

Αφηγήσεις κι εξομολογήσεις ανάμεσα σε χώματα και λουλούδια. Μεταξύ νεκρανάστασης, ζωής και θανάτου. Όλοι οι ήρωες μας εξομολογούνται την δική τους οπτική, πως αρχίσαν και πως τελειώσαν όλα. Τους συμπονείς, τους αγαπάς.Θέλεις να λυτρωθούν κάπως όλοι ξανά.

Ενα αχ ερωτικού αναστεναγμού κι ένα αχ εκπνοής θανάτου.. Αυτή τη γεύση μου άφησε η παράσταση. Ηδονής κι οδύνης. Μην την χάσετε!

Σκέφτομαι πως για κάθε έναν ήρωα ξεχωριστά ταιριάζουν αυτά τα λόγια του Δημήτρη Λάγιου:

Να ονειρεύομαι απ’ το παράθυρο να ταξιδεύω
με τον έρωτα γύρω και το θάνατο κάτω απ’ τα μάτια

Ξόδεμα συνέχεια δεν υπάρχουν μάσκες
τ’ όνειρο είναι που μαγεύει

Ανοίγω…..ξημερώνει…..

Αχ Γλυκερία…