σκέψεις · ταινία · video

Συμμόρφωση…

Αυτήν την ανάρτηση ήθελα καιρό να την κάνω αλλά ακόμα έκαιγε το θέμα της μέσα μου και μου ήταν αδύνατον να την κάνω νωρίτερα.. Δεν θα μουν αρκετά αντικειμενική και γενικά όταν είμαι εν βρασμώ δεν πράττω.. Σιωπώ, σκέφτομαι, επεξεργάζομαι αλλιώς θα βγω εκτός εαυτού.. Και τι να το κάνεις ακόμα κι αν έχεις δίκιο, να το χάνεις λόγω της έκρηξής σου.. Τελοσπάντων, σωστό ή λάθος εγώ έτσι λειτουργούσα και λειτουργώ.

Το 2013 είχα δει μια ταινία ονόματι Compliance. Ο τίτλος της στα ελληνικά: Το τέρας μέσα της. Αυτό που μου έκανε αρχικά εντύπωση για να την δω ήταν το ότι επρόκειτο για αληθινό περιστατικό κι ειλικρινά δεν το πίστευα ότι υπήρχε περίπτωση να χε συμβεί.. Ακόμα μου είναι αδύνατον να το συνειδητοποιήσω κι ειλικρινά τρέμω όσο γράφω την ανάρτηση… Από θυμό, για την μαλακία που μας δέρνει σαν ανθρωπότητα, για να το θέσω όσο πιο κομψά μπορώ…

Πλοκή του έργου: Ένας φαρσέρ τηλεφωνεί σε τοπικό φαστφουντάδικο της Αμερικής και προσποιούμενος τον αστυνομικό πείθει την ιδιοκτήτρια ότι μια υπάλληλός της έχει διαπράξει κλοπή. Μέσω τηλεφώνου  χειραγωγεί την ιδιοκτήτρια, η οποία υποβάλλει την νεαρή υπάλληλο σε εξευτελιστικές διαδικασίες. Ακολουθεί το μοναδικό trailer που βρήκα στα ελληνικά:

Η κόπια της ταινίας που είχα δει εγώ ξεκινούσε με την φράση : ακόμα κι από απόσταση μπορούμε να σας κάνουμε να κάνετε ότι θέλουμε. Δυστυχώς όσες κόπιες τις ταινίες έψαξα μέσω youtube δεν την αναφέρει αλλά γράφει ότι ο φαρσέρ βασίστηκε στο πείραμα του Μίλγκραμ, το οποίο και θα το αναλύσω πιο διεξοδικά παρακάτω.

Δεν θα σας πω τι και πως, για όποιον επιθυμεί να την δει. Στα βασικά μόνο θα αναφερθώ. Όντως πρόκειται για αληθινό περιστατικό. Κι αυτό είναι το τραγικό της υπόθεσης. Παίρνει ένας τηλέφωνο, υποδύεται τον αστυνομικό και χειραγωγεί με τον λόγο του και την επίφαση της εξουσίας του την ιδιοκτήτρια του φαστφουντάδικου, η οποία και υπακούει και συμμορφώνεται άψογα σε όλες τις παρατηρήσεις, προτροπές και διαταγές του δήθεν αστυνομικού. Ακόμα κι όταν αυτές παύουν να ακούγονται λογικές και είναι ολότελα παράνομες, εξευτελιστικές, σεξιστικές εις βάρος της νεαρής υπαλλήλου.

Πρόσωπα πηγαινοέρχονται στον χώρο που προσωρινά έχουν απομονώσει την υπάλληλο. Άλλοι εργαζόμενοι, η ιδιοκτήτρια, ο αρραβωνιαστικός της. Όλοι μα όλοι υπακούουν στις προτροπές του αστυνομικού φαρσέρ. Και το τραγικότερο όλων ακόμα κι η ίδια η υπάλληλος δεν φέρει από ένα σημείο και μετά την παραμικρή αντίσταση. Υπακούει και εκείνη στις διαταγές του φαρσέρ και των εντολοδόχων του…

Καθόλη την διάρκεια της ταινίας, καθόμουν σε αναμμένα κάρβουνα. Φώναζα, κοκκίνιζα από τα νεύρα μου, έχω και γενικά μια δυσανεξία στην εξουσία, αλλά και πάλι είναι τραγικό αυτό που διαδραματίζεται μπροστά σου και τραγικότερο ότι δεν το αντιλαμβάνονται όλοι!!! Ήταν κι είναι ακόμα και τώρα αδιανόητο να αντιληφθώ πως αυτός ο άνθρωπος κατάφερε κάτι τέτοιο με την επίφαση ότι είναι όργανο εξουσίας… Μου είναι παντελώς αδιανόητο  τι πράξεις ελεεινές μπορεί ένας άνθρωπος να ακήσει επειδή του είπε κάποιος άλλος και φυσικά αυτός ο άλλος δεν είναι όποιος κι όποιος. Είναι αστυνομικός!!! Άρα υπακοή και συμμόρφωση σε ότι σου ζητήσει. Άρα υπακοή και συμμόρφωση σε ότι σου ζητήσει;;;;

Κάποια στιγμή αποκαλύπτεται κι ο φαρσέρ. Θα περίμενε κανείς να αντικρύσει κάποιον σεσημασμένο. Ένα τέρας… Κι όμως ο εγκληματίας είχε αγγελικό προσωπείο!! Άνθρωπος της διπλανής πόρτας. Παντρεμένος και πατέρας 5 παιδιών!!  Η ταινία τελειώνει με το να πέφτουν μηνύσεις από την πλευρά της υπαλλήλου προς άπαντες και την ιδιοκτήτρια να προσπαθεί σε συνέντευξη να δικαιολογήσει τα αδικαιολόγητα. Δεν μας γνωστοποιούν τι απέγινε ο φαρσέρ αλλά μας αποκαλύπτουν ότι έχει διαπράξει σε 30 πολιτείες της Αμερικής 70 παρόμοια τηλεφωνήματα στα τοπικά McDonald’s!!

Έκανα μια μικρή έρευνα στο διαδίκτυο. Στο βιντεάκι μπορείτε να δείτε τα αληθινά πρόσωπα που εμπλέκονται στην συγκεκριμένη ιστορία. Είναι στα αγγλικά. Εν ολίγοις ο δημοσιογράφος ρωτά και την υπάλληλο και την ιδιοκτήτρια γιατί δεν έφεραν την παραμικρή αντίρρηση κι αντίσταση στον φαρσέρ!! Και οι δυο απάντησαν το ίδιο: ήταν αστυνομικός και δεν είχαν το δικαίωμα να αρνηθούν!! Ταυτόχρονα στο βιντεάκι βλέπουμε αποσπάσματα από την κάμερα του φαστφουντάδικου με τον χώρο που είχαν απομονώσει την υπάλληλο, ημίγυμνη και το τι της συνέβαινε:

Θέλετε να μάθετε τι απέγινε ο φαρσέρ;; Αφού με τα πολλά, οι αστυνομικοί συνεργάστηκαν σε πολλές πολιτείες και συνέκριναν υλικό από μέρη που είχε παρεβρεθεί και αγόραζε τις τηλεκάρτες διαπίστωσαν ότι επρόκειτο για έναν μη σεσημασμένο άνδρα, παντρεμένο, πατέρα 5 παιδιών τον οποίο και συνέλαβαν. Οι κατηγορίες που του απαγγέλθηκαν ήταν ότι προξένησε σοδομισμό και υποδύθηκε τον αστυνομικό. Περιττό να σας πω ότι αθωώθηκε λόγω ελλειπών στοιχείων για άμεση πρόκληση βλάβης!!!

Και τώρα πάμε στο περιβόητο πείραμα του Μίλγκραμ. Ο ψυχολόγος Στάνλευ Μίλγκραμ το 1974 παρουσιάζει το βιβλίο του «Obedience to Authority» (υπακοή στην εξουσία). Το βιβλίο στηρίχθηκε σε πειράματα που διεξήγαγε με/σε εθελοντές θέλοντας να μελετήσει την υπακοή των ατόμων σε μορφές εξουσίας με αφορμή τις φρικαλεότητες των ναζί.

Το πείραμα είχε ως εξής: 2 εθελοντές. Ένας έκανε τον δάσκαλο κι ένας τον μαθητή. Σε διαφορετικούς χώρους αλλά μπορούσαν να ακούν ο ένας τον άλλον. Ο μαθητής ήταν συνεργάτης του Μίλγκραμ αλλά αυτό δεν το ήξερε όποιος παρίστανε τον δάσκαλο. Σκοπός ήταν να απαντά ο μαθητής σε ερωτήσεις που θα του έκανε ο δάσκαλος αλλά κάθε φορά που θα έκανε λάθος θα είχε το δικαίωμα ο δάσκαλος να πατά ένα κουμπί που θα το διαπερνούσαν κάποια βολτ. Όσο περνούσαν οι ερωτήσεις κι έκανε περισσότερα λάθη ο μαθητής (τα χε μιλημένα από πριν με τον Μίλγκραμ κι επίτηδες έκανε λάθη!!), ο δάσκαλος πάταγε το κουμπί με τα βολτ αλλά κάθε φορά τα βολτ αυξάνονταν. Όπως κι ο πόνος από την ηλεκτροπληξία!! Σκοπός του πειράματος ήταν να διαπιστώσει ο Μίλγκραμ αν κι εφόσον θα σταματήσει την παροχή ρεύματος ο δάσκαλος καθώς άκουγε τον μαθητή να υποφέρει από τα βολτ που τον διαπερνούσαν!! Και φυσικά κι εννοείται ότι το ρεύμα ήταν μούσι αλλά αυτό δεν το γνώριζε ο δάσκαλος!! Αυτός άκουγε κραυγές και δάκρυα!!

Το ελάχιστο ποσοστό του 5% σταμάτησε το πείραμα στην μέση!! Μόνο! Οι υπόλοιποι συνέχισαν καθώς κι όταν ήθελαν να σταματήσουν ανέφεραν ότι δεν μπορούσαν γιατί τους έλεγε ο υπεύθυνος ότι διακυβεύεται το πείραμα εξαιτίας τους. Επίσης τους διαβεβαίωνε ότι εκείνος φέρει την ευθύνη σε περίπτωση που ο μαθητής πάθαινε κάτι.

Συμπέρασμα: ο οποιοσδήποτε άνθρωπος είναι ικανός να διαπράξει οτιδήποτε εάν κι εφόσον του ζητηθεί από κάποια αρχή που ασκεί την εξουσία καθώς μετατοπίζεται η ευθύνη της πράξης σε αυτήν την εξουσία!!! Οι εθελοντές που συμμετείχαν σε συντριπτική πλειοψηφία δεν πίστευαν ότι διέπρατταν κάτι κακό. Απλά βοηθούσαν σε ένα πείραμα που την ευθύνη την είχε ο υπεύθυνος!! Η ιδιοκτήτρια του φαστ φουντ επιμένει ότι δεν φέρει ευθύνη καθώς δεν έκανε κάτι κακό, απλά υπάκουε σε εντολές αστυνομικού!!! Εδώ μπορείτε να δείτε σε αναπαράσταση το πείραμα:

Μήπως θα σας ενδιέφερε να δείτε ακόμα ένα βιντεάκι;; Tο πείραμα συμμόρφωσης του Asch. Στα πειράματα υπό τον Σολομώντα Ας, ζητούνταν από μία ομάδα να πάρει μέρος σε ένα δήθεν οπτικό τεστ. Στην πραγματικότητα, όλοι οι συμμετέχοντες πλην ενός ήταν συνεργάτες του ερευνητή, και το αντικείμενο της μελέτης ήταν το πως αυτός ο ένας θα αντιδρούσε στην συμπεριφορά των συννενοημένων συμμετεχόντων. Συμμόρφωση στις ομάδες!!

Κλείνοντας την ανάρτηση περιττό να πω ας βγάλει ο καθένας τα συμπεράσματά του… Και μην το πάει κανείς στο άλλο άκρο ότι επικροτώ την ανυπακοή στην εξουσία και την ασυδοσία. Καμία σχέση!!  Απαιτώ κριτική σκέψη από τους νοήμονες που λέγονται Άνθρωποι!! Καταλάβατε;;; Ανυπομονώ να διαβάσω τις δικές σας αντιδράσεις!!

πηγές και βιβλιογραφία:

https://en.wikipedia.org/wiki/Milgram_experiment

https://en.wikipedia.org/wiki/Strip_search_phone_call_scam#The_Mount_Washington_scam

http://www.e-psychology.gr/diafora-themata-psychologias/105-psychpedia/diasima-peiramata-psychologias/730-milgram-experiment.html

http://www.akous.gr/news/to-teras-mesa-mas-ena-apo-ta-pio-gnwsta-peiramata-sthn-istoria-ths-psyxologias.38621.asp

Advertisement

13 σκέψεις σχετικά με το “Συμμόρφωση…

  1. Στην κατάλληλη στιγμή διάβασα το κείμενό σου. Από το πρωί έχω στου νου μου παρόμοιες καταστάσεις και συμπεριφορές σε χώρο εργασίας.
    Πάντοτε πίστευα ότι η ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ είναι το μεγαλύτερο αγαθό του ανθρώπου.
    Κάθε υποταγή σε οποιαδήποτε μορφή εξουσίας μου προκαλεί αλλεργία.
    Προβληματίζομαι όταν η ίδια «υπακούω»…. και γίνομαι υποχείριο.
    Δυστυχώς θέλουμε δουλειά οι άνθρωποι για να εξελιχτούμε.
    Τα φιλιά μου.

    Μου αρέσει!

  2. Δεν αργεί ο άνθρωπος να γίνει υποχείριο
    όταν λείπει το κριτήριο κι είναι ανασφαλής
    και με ελάχιστα αποθέματα αυτοεκτίμησης
    Υποκύπτει είτε στην κεντρική εξουσία είτε
    στον εργασιακό χώρο μόνο και μόνο
    μην διαταραχτούν τα στάτους!!!
    Μεγάλο θέμα άνοιξες Μαριλενάκι μου
    αν μπορέσω θα ψάξω την ταινία

    Σε φιλώ γλυκά ♥

    Μου αρέσει!

  3. Συμβαίνει να γνωρίζω (και να έχω ασχοληθεί και λίγο περισσότερο) με το πείραμα, αλλά γνώριζα και το πραγματικό περιστατικό. Εκείνο που δεν ήξερα ήταν ότι γυρίστηκε ταινία.
    Και μόνο αυτά ( που υπάρχουν κι άλλα) ακόμα κι αν δεν ξέρει κάποιος από ψυχολογία της μάζας, θα έπρεπε να μας αφυπνίσουν και να μας ανησυχήσουν. Η χειραγώγηση, το λεγόμενο manipulation έχει αποτελέσει ιδιαίτερο κομμάτι της ψυχολογίας και πιστεύω ότι κάποια διεστραμμένα μυαλά ( πέρα από τον ηλίθιο φαρσέρ) χρησιμοποιούν τα αποτελέσματα των ερευνών εις βάρος των ανυποψίαστων λαών!
    Η εξουσία είναι αυτή που φοβάμαι. Και τον όχλο που κατευθύνετε και ελέγχετε πολύ εύκολα. Αναρωτιέμαι εγώ τι θα έκανα σε συνθήκες πειράματος…Γιατί έξω από το χορό πολλούς χορούς χορεύεις!
    Μαρλέν μου εξαιρετική ανάρτηση.
    Να σου πω άλλη μία , δεν χάνω ανάρτηση σου, αφού τις διαβάζω εξ ολοκλήρου στο μέιλ :)))
    Φιλιά αγαπάκι μου♥

    Μου αρέσει!

  4. Τα γνωστά θέματα χειραγώγησης συνειδήσεων δηλαδή Μαριλένα…… με επιστημονικό τρόπο συγκροτημένα και μεθοδευμένα κατά του πληθυσμού είτε μεμονωμένα είτε μαζικά.
    Μάλιστα…..
    Καλό βράδυ να έχεις.

    Μου αρέσει!

  5. Είναι πολύ αντιπροσωπευτικά τα βίντεο αυτά, του τρόπου που κατευθύνουν τη σκέψη και τις αποφάσεις μας. Λειτουργούμε σαν τηλεκατευθυνόμενα μηχανήματα που τα χειρίζονται άλλοι.
    Μαριλένα μου έξοχη η σκέψη σου να κάνεις αυτή την ανάρτηση, σε τούτη την κρίσιμη χρονική στιγμή και να μεταφέρεις σε εικόνα αυτά τα πειράματα. Τα ήξερα μόνο μέσα από κείμενα, αλλά όχι οπτικοποιημένα.
    Ας αποφασίσουμε λοιπόν, ποιος έχει το μεγαλύτερο πολιτικό μπόϊ. Όχι με βάση τις δημοσκοπήσεις, αλλά χρησιμοποιώντας μόνο την προσωπική μας σκέψη και ένστικτο.
    Καλό σου βράδυ…

    Μου αρέσει!

  6. Τι μου θυμίζει.. τι μου θυμίζει.. Πάει σε πολλά μέρη το μυαλό μου.
    Τρομερό γεγονός και ικανό να προβληματίσει-αφυπνίσει άπαντες για όλα αυτά που μας ανέλυσες.. Δεν χρειάζεται να σου πω πόσο ταυτίζομαι με τις απόψεις σου.

    Μου αρέσει!

  7. Καλημέρα αγαπημένη μου Μαριλένα.
    Ομολογώ πως πάντα κάνεις αναρτήσεις με ενδιαφέροντα θέματα αλλά επειδή τα πειράματα και οι ταινίες τέτοιου είδους έχουν έντονο ενδιαφέρον για εμένα έδωσε πολλή μεγάλη βαρύτητα σε όλα. Πηγές, βίντεο, τα πάντα.

    Θα ξεκινήσω λίγο ανάποδα, απο τα πειράματα δηλαδή.
    Επειδή μου αρέσουν πάρα πολύ οι ταινίες με πειράματα, έχω δει σχεδόν όλες όσες υπάρχουν ή γνωρίζω τουλάχιστον και τις έχω αναλύσει – συζητήσει με την εκάστοτε παρέα μου, οπότε γνώριζα ήδη για τα πειράματα, ειχα δει βιντεάκια και είχα ενημερωθεί για την όλη ιστορία τους. Εντυπωσιάζομαι με τα πειράματα αλλά περισσότερο με το μυαλό των ανθρώπων που τα επινοοούν.
    Εντυπωσιάζομαι αλλά κάποιες φορές τρομάζω παράλληλα…. με το μυαλό και τις σκέψεις πριν γίνουν πράξεις.

    Και πάμε τώρα στη ταινία. Όταν είδα στο τέλος των αριθμό των θυμάτων του φαρσέρ έμεινα άναυδη. Λέω μα είναι δυνατόν όλοι αυτοι οι άνθρωποι να τη πάτησαν έτσι;

    Ομολογώ πως η ταινία (ίσως επειδή έχω δει πολλές με ανάλογο ύφος) με άγγιξε αλλά οχι απόλυτα. Για την ακρίβεια ήθελα κάτι παραπάνω στο τέλος. Ήθελα δηλαδή να δω το «πορισμα» του φαρσέρ. Εδειχε καθολη τη διάρκεια οτι έγραφε σημειώσεις, δε μας έδειξε το τι και εγω περίμενα στο τέλος να μάθω. Καταλαβαινω πως το πορισμα ολων μας ειναι οσα ανεφερες επανω για τη χειραγωγιση και την εξουσια αλλα ηθελα το κατι πιο πολυ απο τον ιδιο τον ανθρωπο, αυτον που επινοησε να κανει ενα πειραμα δηλαδη.

    Εμοιαζε σα να το εκανε απλως για πλακα… ευχαριστηση…. μα σημειωνε ομως… τι ακριβως; Αφου ηξερε… Ηθελα τη δικη του ας πουμε οπτικη περισσοτερο.

    Το πιο εκνευριστικο παντως ηταν που το θυμα τα ανεχοταν ολα αυτα. Εγω εκει εκνευριστηκα. Οκ ολοι οι αλλοι πειστηκαν ας πουμε πως ηταν κλεφτρα, αυτη τι εκανε για τα δικαιωματα της;

    Σκεφτομαι πως μαλλον επελεγε πολυ καλα τα θυματα του αφου τα μελετουσε πρωτα και οχι ετσι τυχαια..

    Η εξουσία είναι μια μορφή βίας όταν δεν ασκείται σωστά, και η παράδοση των ανθρώπων όμως το ίδιο φαντάζει για μενα πια…

    Εαν δεν έχεις δει τη ταινία το κύμα να τη δεις. Εαν δεν έχεις δει τη ταινία το πειραμα με τους φυλακισμένους να τη δεις. Εαν δεν εχεις δει τη ταινια το πειραμα με την ανθρωπινη σαρανταποδαρουσα δε ξερω αν αξιζει να τη δεις. Στιγμαριζει και επηρεαζει πολύ. Νομιζω σε ορισμενα κρατη απαγορευτηκε και βγηκε και δευτερο μερος και απαγορευτηκε παλι νομιζω. Δε τη προτεινω ευκολα γιατι στιγματιζει, στιγματισε εμενα φαντασου που ειχα παθει ανοσια για ενα διαστημα στις ταινιες.

    Αυτα για την ωρα κοριτσι μου. Ειπα αλλωστε παρα πολλα αλλα οτι εχει να κανει με πειραμα δε μπορω να αντισταθω. Ο ανθρωπινους νους με τραβα σα μαγνητης.

    Φιλακια πολλα πολλα!

    Μου αρέσει!

  8. Ο,τι πρέπει για προεκλογική περίοδο! Όχι, που νομίζουμε εμείς ότι εκλέγουμε ο,τι θέλουμε κι όχι ο,τι μας καθοδηγεί το σύστημα… Νιώθω μυρμηγκάκι γαμώτο… Φιλάκια γλυκά στο συμπεθερόνι μου, που μου έλειψε πάρα πολύ! ♥♥ 🙂

    Μου αρέσει!

  9. Τη χειραγώγηση μυαλού και συνειδήσεων την έχουμε δει ακόμα και στη χώρα μας και δυστυχώς, όσο πάει και απλώνεται…
    Όσο οι άνθρωποι δεν χρησιμοποιούν το μυαλό τους και δεν «διαβάζουν» πίσω και κάτω από τις λέξεις, θα γίνονται πιο εύκολα υποχείρια κάθε μορφής εξουσίας. Αν δεν συνειδητοποιήσουμε ότι δεν είμαστε μάζα, αλλά μονάδες, δεν είμαστε αριθμοί, ούτε παρενθέσεις, αν εν ολίγοις δεν καταλάβουμε πως η δύναμή μας βρίσκεται στη γνώση και τη σκέψη, δεν έχουμε την παραμικρή ελπίδα να παραμείνουμε άνθρωποι, φοβάμαι Μαριλένα μου!

    Τα φιλιά μου κι ένα βραβειάκι από μας για σένα με την αγάπη μας. Πέρνα να το πάρεις: http://toperiodikomas.blogspot.gr/2015/09/libster.html
    Μαρίνα

    Μου αρέσει!

  10. Δεν την έχω δει τη ταινία αλλά έχω παρακολουθήσει παρόμοιου τύπου πειράματα και πραγματικά γίνομαι έξαλλη με τις συμπεριφορές της μάζας και ποσό ο ένας επηρεάζεται απ τους πολλούς επειδή έτσι νομίζει πως ακολουθεί τους κανόνες και τους «νόμους» που τους επιβάλλει κάποιος. Πάντως να σου πω την αλήθεια παίζει ρόλο και ο λαός. Νομίζω πως σε εμάς όχι ότι θα ήταν ακατόρθωτο αλλά πιο δύσκολο να μας το κάνει κάποιος αυτό ενώ στην Αμερική τους έχουν γενικά φοβισμένους και υποταγμένους πράγμα που καθιστά πιο εύκολη και τη χειραγώγηση.
    Πολύ ωραίο θέμα άνοιξες Μαριλενα μου.
    Σε φιλώ!

    Μου αρέσει!

Σχολιάστε

Εισάγετε τα παρακάτω στοιχεία ή επιλέξτε ένα εικονίδιο για να συνδεθείτε:

Λογότυπο WordPress.com

Σχολιάζετε χρησιμοποιώντας τον λογαριασμό WordPress.com. Αποσύνδεση /  Αλλαγή )

Φωτογραφία Facebook

Σχολιάζετε χρησιμοποιώντας τον λογαριασμό Facebook. Αποσύνδεση /  Αλλαγή )

Σύνδεση με %s